انتشار فصل نامه علمی پژوهشی «توران نامه»، از جمله اخباری است که این روزها در محافل تاریخی و فرهنگی تاجیکستان بسیار شنیده میشود. انتشار این مجله که به مطالعات تاریخی ایران وآسیای میانه میپردازد. با استقبال گسترده جامعه تاریخی و فرهنگی تاجیکستان همراه شده است. ضمن آن که مراکز ایرانپژوهی کشورهای اروپایی، آمریکا، روسیه و کانادا نیز از انتشار شماره اول این فصل نامه استقبال کرده اند.
دلیل چنین استقبالی را میتوان در دو دلیل اصلی جستجو کرد اول آن که مسائل و مباحث تاریخی به خودی خود کشش و نیروی فراوانی در جذب مخاطب دارد و دایره این مخاطبان نیز معمولا فراتر از محافل تخصصی تاریخ است؛ حال آن که بسیاری از مجلات تخصصی در سایر علوم و رشتهها برای افراد غیر متخصص ممکن است حتی قابل فهم نباشد.
دلیل دوم اقبال به توران نامه این است که مباحث تاریخی با مسئله هویت مردم تاجیک به شدت پیوند خورده است. این مسئله از ابتدای قرن بیستم و با انکار هویت و اصالت تاجیکها در اتحاد جماهیر شوروی آغاز شد. در آن دوران تاجیکها را ترکانی میدانستند که تحت تاثیر مدنیت ایران، زبان و فرهنگ خود را از یاد بردهاند و با چنین ادعاهایی شهرها و مناطقی که سکونت گاه اصلی مردم تاجیک بود به جمهوریهای همسایه واگذار گردید. با آن که با تلاشهای مردانی همچون صدر الدین عینی در همان دوران خط بطلانی بر این ادعاها کشیده شد اما جریان جعل تاریخ در آسیای مرکزی هرگز متوقف نشد.
نام «توران» و «هویت تورانی» نیز یکی از اصلیترین موارد مناقشه فرهنگی در منطقه است، در چنین فضایی انتشار فصل نامهای علمی پژوهشی با نام «توران نامه»، گامی در جهت طرح مسائل تاریخی در فضایی علمی و تخصصی است. این فصل نامه میکوشد تا تکیه بر اسناد و شواهد تاریخی و علمی را در برابر جاه طلبیهای قومی و سیاسی قرار دهد.
مقالات منتشر شده از سوی محققان و دانشمندان تاجیک بیشتر به زبان فارسی و البته خط سیرلیک رایج در تاجیکستان است، اما از انتشار مقالات دانشمندان ایرانی به خط فارسی هم استقبال میشود و انتظار این است که از شمارههای بعدی نام پژوهشگران ایرانی در مقالات این مجله نیز به وفور دیده شود لازم به ذکر است که مقالات به زبان انگلیسی و روسی نیز در این مجله انتشار مییابند و از آنجایی که چکیده همه مقالات هم به زبان انگلیسی و هم به زبان و خط فارسی چاپ میشوند این مجله به حلقه اتصال همه محققان و پژوهشگرانی تبدیل میشود که در سراسر دنیا در زمینه ایرانپژوهی و پژوهشهای تاریخی آسیای میانه کار میکنند.
صاحب امتیاز فصل نامه توران نامه «انستیتوی بین المللی تحقیقات تاجیک پژوهی» و سردبیر آن دکتر لقمان بایمت آف، تاریخدان برجسته تاجیکستان است.
در صفحه شخصی ایشان در فیس بوک، مطالبی در معرفی این مجله نوشته شده است که قسمتهای پایانی آن را در اینجا ذکر میکنیم:
“حقیقت را نباید پنهان کرد، زیرا آن تنها ارزش جاویدانه تاریخ است. توران و ایران دو چشم یک کاسه سرند. به خاطر داشته باشیم، که تورانیان برادران ایرانیان و از آریاهای فرارودی کهن تاریخند.
همگی در پیش پدران و فرزندان خود مسئولیم. عاملهای جداسازی را کنار گذاریم و دنبال عوامل وحدت ساز باشیم.
ثمرههای روح اجداد را باید شناخت. کاری را باید انجام بدهیم، که پدرانمان نتوانستند انجام بدهند. توران را باید روح جدیدی بخشیم. خواستن توانستن است. ما میتوانیم.
بیایید تاریخ اجداد را بیاموزیم و میراث گرانمایه آنان را حفظ کنیم، زیرا تاجیکان میراث داران توران اساطیری و تاریخی هستند.”
این مجله را می توانید از اینجا دانلود کنید
